Het LIDRS-model geeft je inzicht in je leiderschapskwaliteiten
Het LiDRS-model helpt om inzicht te krijgen in je leiderschapskwaliteiten. Aan de hand van bouwstenen kan je jezelf ontwikkelen, legt Jochen Hekker uit.
We hebben allemaal ervaring met goede en slechte leiders. En voor beide typen leiders kunnen we precies benoemen waarom we iemand ‘goed of slecht’ vinden. Dan zou je denken dat er eenvoudig een standaard normenkader gemaakt kan worden voor de ‘universeel geaccepteerde’ leider. Niets is echter minder waar. De uitdaging van leidinggeven is het kunnen aanpassen aan de omstandigheden. Een goed leider weet onder alle omstandigheden de juiste leiderschapseigenschappen te benadrukken. Deze mate van adaptiviteit is de kern van goed leiderschap.
Het LIDRS-model
Het LiDRS-model helpt je om inzicht te krijgen in jouw leiderschapskwaliteiten en de manier waarop jij je kunt aanpassen aan de omgeving. Het model is geschikt voor leiderschapsontwikkeling, training en coaching. Het model is eenvoudig in gebruik, breed toepasbaar en als online toepassing gratis te gebruiken.
Het LiDRS-model is ontwikkeld door Jochen Hekker, marineofficier en leiderschapstrainer. Het is ontstaan door leiders te observeren. Waarom wordt iemand wel of niet als leider erkend? Deze observaties hebben geleid tot een verzameling van eigenschappen, vaardigheden, percepties en competenties. Door deze verzameling slim te clusteren, zijn er 6 overkoepelende eigenschappen geïdentificeerd waarover iedere leider beschikt. Dit zijn de “Kritieke Leiderschapseigenschappen” (KLEs). Onder deze overkoepelende KLEs verstaan we; sociale eigenschappen, waargenomen eigenschappen, handelingseigenschappen, diplomatieke eigenschappen, mentale eigenschappen en sturende eigenschappen. Deze 6 KLEs zijn de instellingen van jouw mengpaneel als leider.
De mate waarin je de KLEs benadrukt in een situatie, wordt vooral ingegeven door een aantal, min of meer vanzelfsprekende, variabelen. Allereerst bepaalt de omgeving waarin je leiding geeft hoe jij je eigenschappen inzet. Vervolgens zijn ook de mensen aan wie je leiding geeft en de externe invloed (‘spanning’) die op jouw leidinggevende situatie staat van belang. Zoals een DJ zijn mengpaneel afstemt op zijn omgeving en zijn gevoel, zo voelen ervaren leiders intuïtief aan hoeveel nadruk ze op bepaalde KLEs moeten leggen.
De KLEs zijn generiek van aard en ideaal in het gebruik voor snelle bijsturing in een situatie. Iedere KLE bestaat uit meerdere bouwstenen voor als je meer in detail wilt sturen. Door meer of minder nadruk op bepaalde bouwstenen te leggen, beïnvloed je inherent de KLEs. Daarbij zijn zowel vaardigheden, als kennis en kunde aan de orde, maar ook attitude en andere persoonlijkheidskenmerken. In dit model wordt dit allemaal als bouwsteen gepresenteerd. De KLEs en bouwstenen vormen samen het LiDRS model. Geen wetenschap maar eenvoud.
Leiderschapsontwikkeling
Het LiDRS-model kan op verschillende manieren worden gebruikt om jezelf als leider te ontwikkelen. De basis zijn de 6 KLEs en de onderliggende bouwstenen. Allereerst zijn de KLEs en de bouwstenen bedoeld om na te denken over de sturingsmechanismen van leiderschap. Zo komt de leider van nu niet meer weg met slecht ontwikkelde handelingseigenschappen of ‘vergeten’ sociale en diplomatieke eigenschappen. De leider van nu kan prima schakelen tussen alle 6 de KLEs.
Ten tweede helpt het LiDRS-model de leider om zichzelf objectief te evalueren, en om op dezelfde, objectieve manier naar anderen te kijken en te bezien waarom zij wel of niet geaccepteerd worden als leider.
Ten derde kan het model ook als feedbackmodel worden gebruikt. Hoe vaak durft een leider om feedback te vragen? Door middel van de online toepassing van het LiDRS-model kan een leidinggevende, met 1 druk op de knop, vragen om hem of haar, op basis van objectieve criteria en eventueel anoniem, te beoordelen als leider. Feedback is waardevol aangezien het eigen beeld over leiderschap wordt getoetst aan het beeld van zij die jouw leiderschap hebben ontvangen.
Tot slot biedt het LiDRS-model ook de mogelijkheid om te leren van anderen. Hoe hebben leiders met dezelfde variabelen hun model vormgegeven? Op welke eigenschappen leggen zij de nadruk en waarom? Door jouw eigen model te vergelijken met andere leiders creëert men een onschuldige, veilige manier van feedback, waarmee je als leidinggevende jezelf kunt ontwikkelen. Leiderschap is immers datgene wat anderen jou toekennen.
Hoe werkt de online toepassing?
Het LiDRS-model biedt keuze tussen een aantal toepassingen. Elke toepassing begint met het invullen van het beoordelingsmodel. Hiervoor wordt eerst door middel van een aantal algemene vragen jouw situatie bepaald. ‘Wat is het doel, hoeveel externe invloed wordt er uitgeoefend en aan wie geef je leiding?’ Hiermee creëer je een eigen referentiekader. Vervolgens word je door de bouwstenen van het LiDRS-model geleid en geef je bij iedere bouwsteen aan hoeveel nadruk je in jouw situatie daarop wilt leggen. Dit ziet er als volgt uit:
Achter iedere bouwsteen staat een ‘informatie-icoon’ met de daarbij horende definitie. Deze definities laten je nadenken over het belang ervan voor jouw specifieke situatie. Na het ‘beoordelen’ van alle bouwstenen heb je de gewenste instelling te pakken. Het resultaat is een momentopname van de instellingen van jouw KLEs.
De overkoepelende vraag is natuurlijk; ‘past deze instelling bij de situatie die je voor ogen hebt?’ Ook de evaluatie hiervan is waardevol. Hoe heeft deze instelling van het model uitgepakt en waarop ben je gaan bijsturen? Echt interessant is de manier waarop anderen jouw leiderschap hebben ervaren. Na het invullen van het beoordelingsmodel krijg je de mogelijkheid om – eventueel anoniem – feedback te vragen over jouw leiderschap. De respondenten die jij invoert, krijgen niet het ingevulde model te zien, maar doorlopen hetzelfde proces van de online toepassing als jij, alleen beoordelen zij de manier waarop jij leiding hebt gegeven. Uiteindelijk wordt hun feedback aan jouw model gekoppeld waarna je zelf de analyse kunt maken hoe jij jezelf ziet als leider en hoe zij jou zien als leider. Ter illustratie hier een weergave van een feedbackmodel waarbij twee mensen feedback geven:
Juist het feit dat respondenten jouw model niet te zien krijgen én het feit dat ze eventueel anoniem kunnen reageren of het verzoek kunnen afwijzen, maakt dat het model een veilige manier van feedback vragen (en geven) is. Tot slot bestaat er ook de mogelijkheid om referentiemodellen in te zien. Het referentiekader is hierbij de leidraad. Jouw leidinggevende situatie zal namelijk niet uniek zijn. Hoe hebben anderen in een soortgelijke situatie het model ingevuld en heeft dit goed of slecht uitgepakt?
Wat biedt het LIDRS-model nog meer?
Naast leiderschapsontwikkeling is de online toepassing ook interessant voor bedrijven die hun medewerkers op specifieke criteria willen beoordelen. Er kunnen bouwstenen toegevoegd en verwijderd worden, en er bestaat de mogelijkheid om weegfactoren toe te kennen. Zo kun je als organisatie sturen op de leiderschapskwaliteiten van het personeel die voor jouw specifieke situatie van belang zijn.
Daarnaast is het LiDRS-model een hulpmiddel voor leiderschapscoaching. Het geeft een startpunt om te werken aan specifieke ontwikkeling voor jouw leiderschap. Voor de coach en coachee is het een hulpmiddel om gericht bepaalde eigenschappen of bouwstenen te ontwikkelen en de voortgang hiervan te bespreken.
Train de trainer
LiDRS verzorgt korte seminars tot meerdaagse trainingen waarbij de deelnemers uitgebreid aan de slag gaan met het ontwikkelen van hun leiderschap. Het LiDRS-model is voor de trainers één van de middelen om doelgericht mee aan de slag te gaan. Alle trainers hebben ‘hands-on’ leiderschapservaring, passie voor het onderwerp en gaan vooral met veel plezier en enthousiasme met jou of jouw team aan de slag.
Mocht je de volledige leiderschapstraining hebben doorlopen, dan geeft dit de mogelijkheid om deel te nemen aan de ‘Train The Trainer’ opleiding. In deze opleiding leer je om anderen te helpen met het ontwikkelen van hun leiderschapsvaardigheden. Voor de organisatie waarin je werkt, word je een ware ‘leiderschapsthermometer’ en kun je zelf ‘inhouse’ leiderschapstrainingen verzorgen.
Indien je de ‘Train The Trainer’ opleiding hebt doorlopen, krijg je de mogelijkheid om jezelf in te schrijven als gecertificeerd trainer. Hiermee kies je ervoor om deel te nemen in een pool van LiDRS-trainers. Niet alleen maak je hiermee deel uit van de ‘LiDRS-academy’, kun je gratis deelnemen aan intervisiesessies en kennisavonden maar kwalificeer je jezelf ook om als trainer ingezet te worden. Geef je al leiderschapstrainingen als ZZP-er of MKB en ben je gecertificeerd LiDRS-trainer, dan krijg je ook de mogelijkheid om gebruik te maken van andere trainers uit de LiDRS-pool. Hiermee breid je in no-time jouw capaciteit als trainingsinstelling uit. Ben je werkzaam in een grotere organisatie, dan verzorgt LiDRS uitwisselingsprogramma’s met gecertificeerde trainers uit andere organisaties. Op basis van ‘quid pro quo’ ga jij in een ander bedrijf een training verzorgen en komt hun trainer naar jouw organisatie. Hiermee bespaar je een hoop kosten voor de organisatie en groei jij in kennis en ervaring als leiderschapstrainer.