Theorie U

Leiding vanuit de toekomst die zich aandient

Samenvatting

Theorie U is een boek over persoonlijk leiderschap, met als kernvraag hoe het individu een eigen bijdrage kan leveren aan de maatschappij die tegelijk aansluit bij wat de omgeving echt nodig heeft. Scharmer presenteert daartoe het model van een U waarin via 7 fasen de zoektocht doorlopen wordt.

Het uitgangspunt dat daarbij gehanteerd wordt, is dat wij allen acteren vanuit onze zogenaamde Blinde Vlek: de innerlijke bron die de oorsprong is van onze aandacht, intentie en handelen. Deze plek kunnen we echter pas zien als we onze waarneming terugbuigen naar onszelf. De eerste 3 fasen van het U model helpen ons daarmee.

1. Downloaden: het beoordelen van terugkerende, gebruikelijke patronen uit het verleden (met betrekking tot actie, gesprek en gedachte).
2. Zien: het opschorten van ons gewoonte-oordeel en de werkelijkheid zien met “nieuwe ogen”.
3. Sensing: het zichzelf zien van binnenuit.
4. Presencing: het aanvoelen van en met volle aanwezigheid afstemmen op de toekomst (vanuit de Blinde Vlek).
5. Uitkristalliseren: het visualiseren van de toekomst (visie en intentie).
6. Prototyperen: de toekomst verkennen door (op kleine schaal) te doen volgens het principe van “vroegtijdig falen om snel te leren”. Hierbij worden hoofd, hart en hand verbonden.
7. Uitvoeren: het vormgeven en belichamen van nieuw gedrag.

Door het U-proces te doorlopen, leren we in contact komen met ons ware zelf, het hoogst haalbare potentieel waar te nemen en dit te realiseren.

Wat vinden wij van dit boek?

De schrijfstijl in het boek is zeer formeel met regelmatig filosofische overwegingen (van o.a. Goethe) en diepgaande beeldspraak (w.o. verwijzingen naar Bijbelse teksten). Daardoor wordt de theorie onnodig gecompliceerd en is het boek lastig te lezen. Het zorgt tenslotte ook voor de nodige onduidelijkheid. Scharmer presenteert in zijn inleiding een leeswijzer om, zonder diepgang, tot de kern van het model te komen. Helaas biedt deze weinig soelaas in het doorgronden van de theorie. De lijst met geraadpleegde bronnen is indrukwekkend lang wat kan duiden op een gedegen onderzoek.

Hoe haakt het boek in op onze filosofie?

Dat gedrag van mensen haar oorsprong heeft in een diepere laag binnenin het individu (de Blinde Vlek volgens Scharmer) sluit aan op het ijsberg-model van McLelland. Deze laatste stelt dat gedrag voorkomt vanuit behoeftes en drijfveren die, na vertaling door overtuigingen, normen en waarden, tot uiting komen in gedrag. Daarnaast past het doorlopen van het U-model bij ons beeld van oordeelloos luisteren (zowel naar jezelf als naar een ander) waarbij we wederom de ijsberg van McLelland als handvat hanteren. Wij steunen dan ook de gedachtegang van Scharmer alleen zijn wij van mening dat deze met een vereenvoudigde presentatie beter tot z’n recht komt.

Het boek is een taaie, dikke pil en zeker niet geschikt voor eenieder om van te genieten.Theorie U is een nieuwe boekrecensie in de LiDRS bibliotheek. De lezer leest over persoonlijk leiderschap en bijdragen aan de maatschappij.