Ons feilbare denken

Thinking, fast and slow

Samenvatting

Daniel Kahneman, een van meest invloedrijke psychologen, ontving de Nobelprijs voor de Economie voor zijn invloedrijke werk waarmee hij het traditionele rationele beslissingsmodel ter discussie stelde. Zijn onderzoek heeft effect gehad op vele terreinen waaronder de economie, geneeskunde en politiek.

Het boek neemt de lezer vanaf het begin direct mee in de theorie over het denken in 2 systemen. Allereerst onze intuïtie, maar daarnaast ook het rationele denken.

Daniel Kahneman kreeg de Nobelprijs toegekend omdat hij zorgde voor een paradigmashift in de sociale wetenschappen. Hij stelde vast dat wij beslissingen nemen op basis van systeem 1, ons associatieve, automatische, snelle, willekeurige en emotionele systeem. Het systeem 2, ons logische, bewuste, kritische en rationele systeem is sterk geneigd om mee te gaan in het oordeel van systeem 1. Het kost Systeem 2 dan ook moeite om onze cognitieve illusies en vooroordelen van systeem 1 te corrigeren. Wij nemen onze beslissingen dus op basis van emoties, indrukken, ervaringen, etc. En zoeken daar later de rationele argumentatie bij. Dat verklaart waardoor bijvoorbeeld rationele presentaties ons nauwelijks kunnen inspireren, maar verhalen wel. Het is dus oordelen en daarna bevestiging zoeken voor onze oordelen totdat we een samenhangend verhaal hebben. Al die jaren van onderzoek brengt hij samen in het boek ‘ons feilbare denken’.

Deel 2 van dit boek gaat over Referentieniveaus en beschikbaarheid.

Referentie is het resultaat van associatieve activering en daarmee erg gevoelig voor bewuste en onbewuste suggestie (priming-effect). Zo zal bij de combinatie van onderstaande vragen de leeftijd hoger geschat dan wanneer alleen de 2e vraag getoond wordt.

• Is Gandhi ouder of jongen dan 144 toen hij stierf?
• Hou oud was Gandhi toen hij stierf?

De beschikbaarheid van antwoorden heeft op 2 manieren invloed op ons denken. Via het aantal voorbeelden dat je voor de geest kunt halen en via het gemak waarbij je de antwoorden uit je geheugen naar voren kunt halen. Waarbij het gemak het grootste invloed heeft.

Deel 3 gaat over overmatig vertrouwen. Ons systeem 1 is bedoeld om met beperkte gegevens tot conclusies te komen zonder al te veel moeite te doen om te controleren of deze gegevens compleet of waar zijn. Volgens het principe WYSIATI (what you see is all there is) tellen alleen de gegevens die binnen handbereik zijn, wanneer het een samenhangend verhaal is geloven we dat graag.

Deel 4 gaat over het maken van keuzes. Wanneer we voor een keuze staan worden we beïnvloed door onze afkeer van verlies, we kiezen eerder voor veiligheid dan dat we een gok nemen. Dit komt met name omdat de gevoelswaarde van verlies hoger is dan die van winst. Zo worden onze keuzes ook beïnvloed door oa het bezitseffect, slecht nieuws en zeldzame gebeurtenissen.

In deel 5 van het boek maken we kennis met de twee zelven. De ervarende zelf en de terugblikkende zelf. De twee zelven geven een verklaring voor situaties waarin de beleving van pijn, plezier en de factor tijd centraal staan. De ervarende zelf ziet het leven als verschillende episodes in de tijd met hun eigen waarde. De terugblikkende zelf ziet het leven als een verhaal met 3 belangrijke momenten het begin, de piek en het einde maar houdt geen rekening met de tijd.

Wat vinden wij van het boek?

Wij vinden het boek een mooie verdieping voor iedereen die zich wil ontwikkelen op het gebied van leiderschap. Met duidelijke voorbeelden en een uitgebreid wetenschappelijke insteek geeft het boek meer inzicht in de denkfouten die iedereen dagelijks maakt. Als leidinggevende is het goed om je hiervan bewust te zijn. Daarnaast wordt met dit boek ons referentiekader als leider vergroot en kunnen we de eigen oordeelsvorming maar ook die van de mensen om ons heen beter begrijpen. Een cruciale tool van ons als leidinggevende.

De vele duidelijke voorbeelden zorgt voor een makkelijk te lezen boek. De ‘testen’ en extra artikelen zijn een bonus in het boek en maakt het tot een nog grotere waarde voor iedere leidinggevende.

Hoe haakt het boek in op onze filosofie?!

Persoonlijk leiderschap ligt op het koppelvlak van systeem 1 en systeem 2, volgens de theorie van Kahneman. Wanneer alles goed gaat reageren we wellicht intuitief. Maar als je merkt dat dit niet meer werkt, zoeken we handvatten en proberen we rationeel naar oplossingen te zoeken.  Door je hier (meer) bewust van te zijn kun je betere beslissingen nemen. Daar waar Daniel Kahneman je inzicht verschaft, geeft het LiDRS-model® je handvatten. Het LiDRS-model® gaat uit van bouwstenen en kritieke leiderschapseigenschappen. In het LiDRS-model® is zelfkennis een bouwsteen en maakt onderdeel uit van de Mentale eigenschappen.  Met zelfkennis ben je je bewust van je eigen invloed en weet je ook wanneer je vanuit systeem 1 of systeem 2 reageert of zou moeten reageren. Daarmee is het onmisbaar voor een goede leider. Door de leiderschapseigenschappen te combineren met het inzicht dat Kahneman aanreikt, ben je weer een stap verder om een nog betere leider te worden!

Meer weten over LiDRS?

U wilt uzelf verder ontwikkelen als leider. U bent dan ook ongetwijfeld op zoek gegaan naar passende leiderschapstheorieën, maar heeft hierbij – net als wij – ervaren dat deze theorieën over leiderschap vaak niet aansluiten op de praktijk. Ondanks alle boeken en modellen over leiderschap, ontbreekt het vaak aan praktische tips en handige hulpmiddelen. En juist die zijn onmisbaar bij uw ontwikkeling als leider.

Vaak wordt leiderschap geassocieerd met termen als dienend, autoritair of authentiek. Dit komt echter niet overeen met de praktijk. Onze ervaring is namelijk, dat u pas een goed leider bent wanneer u uw manier van leidinggeven ter plekke kunt veranderen.

Vanuit die gedachte en met onze eigen ervaringen en kennis helpt LiDRS u om u verder te ontwikkelen als leider.

LiDRS biedt u hiervoor een totaalconcept. Leer wat het betekent om een goede leider te zijn! Onze kennis en kunde hebben wij gebundeld in een boek, een model en diverse trainingen en coaching. In LiDRS vindt u een energieke organisatie die van aanpakken weet. Wij staan voor persoonlijke aandacht, plezier en een gegarandeerde ontwikkeling van leiderschapskwaliteiten.

Neem vandaag nog uw eerste stap op weg naar beter leiderschap. Neem vandaag nog contact op met LiDRS!